18 czerwca – Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Mowie Nienawiści
Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Mowie Nienawiści obchodzony jest na świecie w dniu 18 czerwca po raz czwarty. Został on ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Jest on odpowiedzią na wszechobecne na świecie, w tym także w Polsce, zjawisko mowy nienawiści. Celem tej inicjatywy jest zwrócenie uwagi na ten problem oraz ograniczenie skali tego procederu.
Inicjatywa tego święta podkreśla potrzebę przeciwdziałania nienawiści z pełnym poszanowaniem wolności opinii i wypowiedzi. Walka z tym procederem opiera się na jednoczesnej współpracy z odpowiednimi instytucjami, w tym organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, mediami, firmami technologicznymi i platformami mediów społecznościowych.
Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Mowie Nienawiści Obchodzony jest 18 czerwca. To jedno z najważniejszych wydarzeń organizowanych przez ONZ. Mowa nienawiści jest niestety wszechobecna we współczesnym świecie. Choć nie stworzono w polskim systemie prawnym odrębnej regulacji dotyczącej – dosłownie - mowy nienawiści, to są zachowania z nią związane i klasyfikują się jako przestępstwo (na przykład : groźba karalna, uporczywe nękanie i wykorzystanie wizerunku, znęcanie się, zniesławienie, znieważenie, napaść z powodu ksenofobii, rasizmu lub nietolerancji religijnej, publiczne propagowanie faszyzmu, nawoływanie do nienawiści, złośliwe niepokojenie).
Społeczna akceptacja mowy nienawiści może prowadzić do utrwalania się stereotypów i uprzedzeń. Skutkiem braku właściwej reakcji na to zjawisko mogą być także tak zwane przestępstwa z nienawiści.
Mowa nienawiści, zgodnie z definicją Komitetu Rady Europy, to każda forma wypowiedzi, która rozpowszechnia, propaguje lub usprawiedliwia nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm lub inne formy nienawiści oparte na nietolerancji, w tym np. agresywny nacjonalizm, wrogość wobec przedstawicieli mniejszości, migrantów bądź imigrantów.
Najbardziej powszechną formą mowy nienawiści są umieszczane w sieci komentarze.
Znajdują się one zarówno pod artykułami, jak i w mediach społecznościowych oraz na różnego rodzaju forach internetowych. Zapewniają tylko pozorną anonimowość ich autorów, przez co zawarty w nich poziom agresji jest niejednokrotnie bardzo wysoki.
Mowa nienawiści może występować zarówno w postaci słownej, ale też w formie grafiki, np. gifów, memów, ośmieszających czy poniżających filmów. Często bez zastanowienia są one kopiowane i rozsyłane wśród internautów. Formą mowy nienawiści mogą być także elementy gier, np. przedstawiające określoną grupę ludzi w negatywnym świetle. Treści umieszczane przez hejtera w sieci skierowane są pod adresem osób, np. ze względu na pochodzenie etniczne, rasę, wykonywany zawód, wiek, niepełnosprawność, wyznanie, tożsamość płciową, orientację seksualną, ale także wygląd, styl ubierania, rodzaj słuchanej muzyki, poglądy na istotne sprawy życia codziennego, niepełnosprawność, w tym intelektualną.
Co istotne, hejterskie komentarze adresowane do jednej osoby, która posiada pewną cechę np. narodowość, kolor skóry, płeć, niepełnosprawność, wiek - dotykają wszystkie osoby, które ta cecha łączy. Znacząco zwiększa to liczbę osób czujących się pokrzywdzonymi.
Pamiętajmy:
- nienawiści i hejtu nie da się niczym usprawiedliwić. U ich podłoża leżą najczęściej m.in. niskie poczucie własnej wartości, brak rzetelnej wiedzy, a także stereotypy dotyczące ludzi i otaczającej nas rzeczywistości;
- przyczyną hejtu bywa także strach przed innością – kulturową, religijną, seksualną oraz lęk i poczucie zagrożenia ze strony „innych” i „obcych”;
- powielanie nienawistnych treści, udostępnianie szyderczych, poniżających inne osoby tekstów, memów czy filmów to akceptacja hejtu i nakręcanie spirali nienawiści. Dlatego warto zastanowić się, zanim prześlemy dalej otrzymaną wiadomość; nienawiść i hejt to zjawiska bardzo powszechne, ale bywają też tragiczne w skutkach. Prowadzą do izolacji, szczególnie młodych ludzi, depresji, a także prób samobójczych;
- zanim napiszemy, udostępnimy lub polubimy jakiś komentarz w internecie, pomyślmy, czy niesie on za sobą istotny komunikat, czy nie zrani jego adresata, czy nie jest formą szyderstwa, dokuczenia i przede wszystkim, czy chcielibyśmy taki tekst usłyszeć pod swoim adresem.
Rodzicu:
- daj dziecku dobry przykład. Zwróć uwagę, w jaki sposób komentujesz otaczającą nas rzeczywistość i innych ludzi. Zastanów się, czy Twój język nie jest językiem nienawiści i uprzedzeń i nie eskaluje niechęci i nienawiści do drugiego człowieka;
- reaguj, gdy Twoje dziecko dotknie hejt. Porozmawiaj o sytuacji w szkole z wychowawcą lub pedagogiem szkolnym. Nie czekaj na eskalację problemu;
- nie bądź obojętny. Reaguj na mowę nienawiści i hejt w wykonaniu Twojego dziecka. Dziś może być ono ich autorem, jutro stać się jego ofiarą.