„Zapobieganie handlowi ludźmi” - Aktualności - KMP Zielona Góra

W związku z realizowanym projektem profilaktycznym pn. „Zapobieganie handlowi ludźmi” policjanci z Zespołu ds. Prewencji Kryminalnej, Nieletnich i Patologii KMP w Zielonej Górze w zielonogórskich szkołach ponadgimnazjalnychprowadzą z  uczniami spotkania dotyczące zapobiegania handlowi „żywym towarem”. Na zajęciach omawiane są metody werbowania, przesłanki oraz sposoby weryfikowania ofert pracy za granicą. Chęć zarobku i podróży powoduje, że młodzi ludzie korzystają z ofert pracy za granicą, gdzie mogą być wykorzystani do niewolniczej pracy lub w celach seksualnych. Funkcjonariusze przekazują wiedzę, jak nie stać się ofiarą obozów pracy, „pigułki gwałtu” lub zmuszania do prostytucji, mówią o przyczynach, konsekwencjach i możliwościach ograniczania tego negatywnego zjawiska.

Co to jest handel ludźmi?

Werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób,
z zastosowaniem gróźb lub użyciem siły, lub też z wykorzystaniem innej formy przymusu, uprowadzania, oszustwa, wprowadzania w błąd, nadużycia władzy lub wykorzystania słabości, wręczenia lub przyjęcia płatności bądź korzyści dla uzyskania zgody osoby mającej kontrolę nad inną osobą w celu wykorzystania. Wykorzystanie obejmuje jako minimum, wykorzystanie prostytucji innych osób, lub inne formy wykorzystania seksualnego, prace lub usługi o charakterze przymusowym, niewolnictwo (lub praktyki podobne do niewolnictwa), zniewolenie lub usunięcie organów.

Handel ludźmi to przestępstwo polegające na kupnie i sprzedaży istot ludzkich w celu ich wykorzystania seksualnego i/lub ekonomicznego. Handel ludźmi szacowany jest na 600-800 tysięcy osób rocznie, a dochód z tego procederu przynosi większe zyski niż handel diamentami. Skalę problemu trudno oszacować ze względu na przestępczy charakter zjawiska i trudności w identyfikacji ofiar, w szczególności małoletnich. Wykorzystywanie Internetu i nowych technologii do komunikacji i werbowania potencjalnych ofiar handlu dodatkowo utrudnia  rozpoznanie zarówno sprawców jak i pokrzywdzonych,  a w konsekwencji analizę zjawiska.

Postacie handlu ludźmi:

-        zmuszanie do prostytucji,

-        zmuszanie do niewolniczej pracy,

-        handel organami,

-        sprzedaż dzieci.

W związku z  dynamicznym charakterem procederu handlu ludźmi  konieczne jest ciągłe monitorowanie zjawiska oraz planowanie i podejmowanie działań, które będą nie tylko rozpoznawać i rozwiązywać problem, ale także mu zapobiegać. Działania te muszą być dostosowane do zmieniającego się profilu potencjalnych grup ryzyka, form  wykorzystania ofiar oraz skali i zasięgu zjawiska.

Najczęstsze formy wykorzystywania dzieci – ofiar handlu to:

• prostytucja i pornografia,
• żebractwo,
• popełnianie przestępstw (np. kradzieże w sklepach, sprzedawanie narkotyków),
• praca i usługi o charakterze przymusowym.

Należy  przy tym pamiętać, że również dzieci, które nie są ofiarami handlu, mogą być krzywdzone w powyższy sposób. W takim przypadku mówimy o komercyjnym wykorzystaniu dzieci. Stosunkowo nowe formy wykorzystywania dzieci w Europie to m.in.: przymusowe małżeństwa, wyłudzanie świadczeń socjalnych czy też pozyskiwanie organów.

Handel dziećmi jest związany z krzywdzeniem dziecka, które doświadcza  w tej sytuacji przemocy seksualnej, fizycznej, emocjonalnej ze strony sprawców.

Dziecko nie ponosi odpowiedzialności  za wykorzystanie, a ewentualna zgoda małoletniego nie umniejsza  wagi przestępstw popełnianych przez osoby wykorzystujące.

Przepisy prawne

Problematyka zwalczania handlu ludźmi oraz ochrona ofiar tego przestępstwa jest w polskim prawie uregulowana w trzech aktach prawnych: kodeksie karnym, ustawie
o cudzoziemcach oraz ustawie o pomocy społecznej.

Zgodnie z nowelizacją, która weszła w życie 8 września 2010 do kodeksu karnego zostały wprowadzone m.in. przepisy definiujące handel ludźmi oraz niewolnictwa (art. 115 kk).

Zgodnie z art. 115 & 23 kk- „ Niewolnictwo jest stanem zależności , w którym człowiek jest traktowany jak przedmiot własności”. Jest to przestępstwo zagrożone karą od 3 lat pozbawienia wolności. Nowelizacja kodeksu karnego wprowadziła karalność przygotowań do popełnienia przestępstwa handlu ludźmi, gdzie podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 (art. 189a kk). W świetle przepisów  handel ludźmi jest zagrożony karą nie niższą niż 3 lata, co oznacza że jest zbrodnią, a górna granica ustawowego zagrożenia karą to pozbawienie wolności do 15 lat.

Przestępstwa powiązane z handlem ludźmi: art. 203, art. 204 oraz wykroczenie art. 104 kw (żebractwo).

Przestępstwa, które mogą być popełniane w związku z handlem ludźmi (Rozdział XXIII Przestępstwa  przeciwko wolności) :

art. 189 - pozbawienie wolności,

art. 190 - groźba popełnienia przestępstwa,

Art. 191- stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej.

Jak ograniczyć ryzyko?

  Przed wyjazdem:

1. Dopełnij wszelkich formalności (sprawdź ważność swojego paszportu – jeśli wyjeżdżasz na jego podstawie i ewentualnych pozwoleń, zgromadź inne konieczne do podjęcia pracy dokumenty np.: zaświadczenia potwierdzające Twoje kwalifikacje zawodowe).
2. Ubezpiecz się (od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia).
3. Sprawdź, czy pośrednik (firma pośrednicząca) oferujący Ci pracę działa legalnie, tzn. czy jest zarejestrowany w KRAZ (Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia) i posiada odpowiedni certyfikat (od 1 listopada 2005 certyfikaty wydaje Urząd Marszałka Województwa).
4. Upewnij się, że Twój pracodawca istnieje. Dowiedz się o nim jak najwięcej – najlepiej od pośrednika. Poproś o adres, numer telefonu. Skontaktuj się z nim.
5. Dowiedz się na co możesz liczyć ze strony pośrednika w razie kłopotów w pracy (np. w sytuacji, kiedy praca jest inna niż oferowana lub masz problemy z pracodawcą). Poproś o zobowiązanie na piśmie.
6. Dokładnie czytaj wszystkie dokumenty, które pokazuje Ci pośrednik, zwłaszcza te, które masz podpisać. Jeśli czegoś nie rozumiesz – pytaj!
7. Jeśli dajesz pośrednikowi pieniądze, zawsze domagaj się pokwitowania!!!
8. Zrób kserokopię dokumentów, które ze sobą zabierasz (paszportu, dowodu osobistego, wiz, pozwolenia na pracę, umowy o pracę) i zostaw bliskim (osobom, którym ufasz). Dołącz do dokumentów aktualną fotografię.
9. Zostaw też adres, pod którym będziesz przebywać za granicą, numer telefonu, imię i nazwisko pracodawcy oraz nazwiska i adresy osób, z którymi wyjeżdżasz (lepiej nie wyruszać w pojedynkę). Informuj bliskich o zmianach adresu i miejsca pracy.
10. Ustal częstotliwość kontaktów telefonicznych z bliskimi (osobami, którym ufasz) np. raz w tygodniu o określonej porze. Ustal hasło, którym się posłużysz w przypadku ewentualnych kłopotów i niemożności powiedzenia tego wprost przez telefon: np. przekaż pozdrowienia dla kogoś, kto nie istnieje.

 Zabierz ze sobą:

1. Adres i numer telefonu najbliższego polskiego konsulatu w kraju do którego jedziesz. W razie jakichkolwiek kłopotów tam otrzymasz pomoc.
2. Słownik lub rozmówki – jeśli nie jesteś pewna, czy dasz sobie radę z miejscowym językiem.
3. Numer telefonu Poland direct z kraju, do którego jedziesz. Za minimalną opłatą lub za darmo będziesz mogła zatelefonować do Polski – tylko na numer telefonu stacjonarnego – nie komórki – o ile osoba, do której dzwonisz zgodzi się zapłacić za rozmowę. Telefonistka, która połączy rozmowę mówi po polsku.
4. Numer telefonu organizacji pomagającej kobietom, migrantom czy osobom poszkodowanym
   w wyniku przestępstwa. Zwykle w takiej organizacji można uzyskać poradę i pomoc.
5. Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest potwierdzeniem ubezpieczenia
   w Narodowym Funduszu Zdrowia i jest uznawana w krajach Unii Europejskiej. Jeśli podczas pobytu za granicą zachorujemy NFZ pokryje koszty leczenia. Jednak nie wszystkie! Przed wyjazdem upewnij się jakiego rodzaju koszty leczenia za granicą mogą być pokryte przez NFZ.
6. Telefon komórkowy z aktywnym roamingiem.
7. Pieniądze (może to być także karta kredytowa lub czeki). Zapas na  „czarną godzinę” , abyś miała za co wrócić do Polski.

 Za granicą

1.       Masz prawo do wyboru miejsca zamieszkania i swobodnego poruszania się po terytorium kraju w którym przebywasz. Nikt więc nie ma prawa więzić Cię, przetrzymywać ani zmuszać do czegokolwiek – także do pracy!
2.       Jeśli jednak spotkało Cię coś złego np.: stałaś się ofiarą przestępstwa, lub sama je popełniłaś i zostałaś zatrzymana  przez policję, pamiętaj, masz prawo do obrony swoich praw! Twoje prawa za granicą mają obowiązek chronić polski konsul i policja.
3.       Możesz zgłosić na policji przestępstwo, którego ofiarą padłaś i wskazać winnych jego popełnienia. Jeśli trafiłaś na policję – czy to jako poszkodowana czy jako podejrzana, masz prawo do tłumacza – domagaj się tego.
4.       Jeśli jesteś podejrzana o dokonanie przestępstwa masz prawo do adwokata. Na Twoją prośbę policjant powiadomi o Twojej sytuacji polski konsulat.

Wsparcie i  ochrona dla ofiar Handlu Ludźmi oraz programy wsparcia i ochrony świadka/ofiary realizowane są  przy udziale  Fundacji La Strada.

Powyższe oraz inne porady znajdują się na stronie internetowej Fundacji Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu La Strada

http://www.strada.org.pl/

Spotkania odbyły się:

Zespole Szkół Budowlanych PBO w Zielonej Górze

Zespole Szkół Ekonomicznych w Zielonej Górze

Zespole Szkół Elektronicznych i Samochodowych w Zielonej Górze

Zespole Szkół i Placówek Doskonalenia Zawodowego w Zielonej Górze

VI Liceum Ogólnokształcące

Zespół Szkół Budowlanych im. T. Kościuszki w Zielonej Górze